Fort Sint Anthonie (1597)

Vughterweg

Aan de belangrijke zuidwestelijke invalsweg van de stad lag een tweetal forten, Isabella (nu binnen de gemeente Vught gelegen) en Sint Anthonie. Van dit laatste fort bestaat enige onduidelijkheid over het stichtingsjaar. Aangenomen mag worden dat het uit 1597 stamt. De vorm van het fort was asymmetrisch.
Alhoewel de plattegrond in wezen is gebaseerd op een regelmatige vijfhoek, maar waarvan de bastions op vier van de vijf hoekpunten waren geplaatst. Aan de zijde tegenover de binnenstad ontbrak een bastion. De courtine was "gebroken" en had een naar binnen geknikte vorm. Het fort kon worden bereikt vanuit de weg naar Vught via twee bruggen over een brede omringende gracht. Het omringende terrein rond het fort was laag afgegraven.
Al spoedig werd het fort uitgebreid met een ravelijn als voorwerk aan Vughtse zijde. Aan de oostzijde grensde het fort aan de rivier de Dommel, waardoor het regelmatig overlast te verwerken kreeg van hoge waterstanden en ijsgang in de winter. De aarden wallen werden hierdoor verstevigd met bekledings- ("revêtements")muren. Regelmatig moesten de wallen en muren echter worden hersteld of aangepast. Na de vestingwet van 1874 werd het fort ingedeeld in de categorie "eerste klasse forten". In 1883 werd de westelijke helft gesloopt bij het verleggen van de weg 's-Hertogenbosch-Vught. Hierna had het fort geen "klasse" meer en zijn nu nog alleen twee bastions, grenzend aan de Dommel, bewaard gebleven. Het westelijk deel van het fort is echter nog herkenbaar in de ordening van recente kantoor-appartementsgebouwen die om de contouren van het fort zijn gelegen.